Jest to badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego umożliwiające zbadanie całego jelita grubego z możliwością wejścia w okolicy wyrostka robaczkowego do końcowego odcinka jelita cienkiego.
Badanie to polega na obejrzeniu giętkim endoskopem całego dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w którym obraz z kamery przekazywany jest na monitor o wysokiej rozdzielczości.
Przygotowanie do badania, czyli przeczyszczenie, jest niezwykle istotne. Od przygotowania pacjenta zależy jakość badania – po dobrym oczyszczeniu ściany jelita są znacznie lepiej widoczne, dzięki czemu można dokładniej zobrazować polipy i inne zmiany patologiczne.
Lekarz endoskopista może nie tylko rozpoznać, ale również usunąć drobne zmiany polipowate oraz pobrać wycinki w sytuacji gdy podejrzewany jest proces nowotworowy.
Rektosigmoidoskopia
Badanie dostarcza informacji o stanie końcowego odcinka jelita grubego i umożliwia wykrycie zmian, które są niewyczuwalne np. obecność polipa lub owrzodzenia.
Aparat wprowadza się do końcowego odcinka przewodu pokarmowego: odbytnicy, esicy i zstępnicy. Na rektosigmoidoskopię można zgłosić się bez wcześniejszego przygotowania. Przed samym badaniem zostanie wykonana wlewka doodbytnicza, która pozwoli na oczyszczenie i zbadanie końcowego odcinka przewodu pokarmowego.
Wskazania do kolonoskopii
Wskazaniem do kolonoskopii są przede wszystkim objawy alarmowe, gdy obraz kliniczny budzi podejrzenie nowotworu lub innych nieprawidłowości.
Należą do nich:
- obecność świeżej krwi w stolcu
- zaburzenia rytmu wypróżnień
- bóle brzucha
- utrata masy ciała
- występowanie polipów
- zmiany w śluzówce jelita
- niedobory żelaza
- choroby zapalne jelit
W przypadku wystąpienia tych dolegliwości należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza w celu kwalifikacji do wykonania kolonoskopii. Należy jednak pamiętać, iż jest to badanie inwazyjne, którego nie należy wykonywać zbyt często, a jedynie w przypadkach uzasadnionych obrazem klinicznym lub profilaktycznie według ustalonych poniższych zaleceń.
Profilaktycznie badanie kolonoskopowe powinno być wykonane u każdego pacjenta po 45. roku życia, a u pacjenta z obciążeniami genetycznymi rakiem jelita grubego po 35. rokiem życia.
Jeżeli przygotowanie i obraz kolonoskopowy są prawidłowe, wówczas następne badanie powinno być wykonane po 10 latach.
Kolonoskopia może dać pacjentowi poczucie świadomości, że w ciągu najbliższych lat nie grozi mu choroba nowotworowa. W przypadku rozpoznania polipów wykonuje się zabieg ich usunięcia, dzięki czemu kolonoskopia z zabiegu diagnostycznego może stać się również leczniczym.
W naszym ośrodku wykonujemy te zabiegi:
- prywatnie (bez skierowania) z możliwością wykonania ich w pełnym znieczuleniu z udziałem anestezjologa
- na skierowanie lekarza rodzinnego w ramach NFZ
Badania wykonywane są w naszej klinice przez doświadczonych specjalistów przy zastosowaniu najlepszej jakości sprzętu. Zapewnia to wysokie bezpieczeństwo i najwyższą jakość przeprowadzanych zabiegów. Pamiętajmy o tym że kolonoskopia nie zawsze musi wiązać się z bólem i innymi nieprzyjemnymi dolegliwościami. Staramy się w naszym ośrodku zmienić utartą opinię i sposób postrzegania badań endoskopowych.
Przygotowanie do kolonoskopii
Właściwe przygotowanie do badania jest warunkiem dobrej oceny jelita. Jeżeli pacjent jest źle przygotowany, wówczas badanie może się nie udać.
Dysponujemy obecnie wieloma środkami farmakologicznymi, które właściwie przygotują pacjenta do zabiegu i oczyszczą jelito grube. Konieczne jest jednak szczegółowe przestrzeganie zasad ich przyjmowania w zależności od planowanej godziny wykonania badania.
Nie musimy tak jak jeszcze przed kilkoma laty głodzić się i stosować tygodniowych głodówek aby dobrze przygotować się do tego badania. Wystarczy w ostatnich dniach przed badaniem unikać pieczywa ziarnistego, owoców pestkowych i elementów które mogłyby zalegać w przewodzie pokarmowym.
Posiłki możemy spożywać do godzin popołudniowych dnia poprzedzającego badanie. W przypadku badania planowanego na godziny przedpołudniowe pierwszą dawkę leku powinno się zastosować w godzinach wieczornych popijając ją dużą ilością płynów. Może być to woda, herbata lub klarowny sok bez miąższu. Kolejna dawka powinna być zastosowana w godzinach porannych, tak aby na około 2 godziny przed badaniem zakończyć spożywanie płynów. W przypadku badania w godzinach popołudniowych, lek należy zażyć w dwóch dawkach podzielonych w dniu badania.
Kolonoskopię można wykonywać w znieczuleniu. Odbywa się to pod kontrolą anestezjologa. Pacjentowi podawane są leki sedacyjne (płytki sen).
Przygotowanie do kolonoskopii – leki: Fortrans, Eziclen, CitraFleet
Kolonoskopia – przebieg badania
Badanie polega na ułożeniu pacjenta na boku i wprowadzeniu aparatu kolonoskopowego do jelita grubego. Sam moment wprowadzania aparatu może powodować dyskomfort, a nawet pobolewania, wynikające z konieczności pokonania ostrych zakrętów jelita oraz podania powietrza w celu właściwego zobrazowania jego ścian. Przebieg badania zależy od budowy ciała i wywiad chorobowego pacjenta. W przypadku wcześniejszych interwencji chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej istnieje ryzyko występowania zrostów jamy otrzewnej, które mogą zwiększać dyskomfort podczas badania. W sytuacji stwierdzenia polipów, wykonuje się jednoczasowo zabieg ich usunięcia przy użyciu pętli diatermicznej. Każdy polip usunięty podczas badania wysyłany jest do oceny mikroskopowej w Zakładzie Patomorfologii. Zabieg polipektomii nie jest bolesny, a pozwala na wyleczenie pacjenta i zapobiega rozwojowi raka jelita grubego.
Powikłania po kolonoskopii
Badanie wykonywane przez doświadczonych specjalistów na nowoczesnym sprzęcie jest bezpieczne. Jest to jednak zabieg inwazyjny, co oznacza, że istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia powikłań.
Najbardziej obawiamy się perforacji, czyli przebicia jelita, na które bardziej narażone są osoby starsze z uchyłkami jelita grubego. Kolonoskopia wymaga wówczas niezwykłej ostrożności, wprawy i delikatności.
Kolejnym powikłaniem jest krwawienie, zwłaszcza po usunięciu polipów, któremu jednak możemy zapobiegać zakładając specjalne klipsy hemostatyczne. Powikłania te są rzadkie, należy jednak o nich pamiętać i mieć świadomość ryzyka.
